Sanat ve Kültürel Değer Olarak Hakkari Yün Çorapları

Hakkâri ve yöresini önemli kılan birçok özelliğe dikkat çekilebilir ancak bu ilin jeostratejik konumu ve barındırdığı halkın sosyal yaşamı ile kültürü en dikkat çekici husus olarakön plana çıkar. Yüksek bir rakıma sahip olan Hakkâri coğrafyası pek çok endemik bitkinin yeşerdiği yaylalara sahiptir. Yaz mevsiminde bile yüksek
tepelerde kar eksik olmaz. Zirvesi karla örtülü tepelerin eteklerinde uzanan geniş ovalardaki rengârenk bitki örtüsü ve üzerinde otlanan koyun sürülerinin seyri insanı hayli büyüler ve huzur verir. Hakkâri halkının geçim kaynaklarının başında gelen koyun yetiştiriciliği sadece et, süt, yün değil, farklı ihtiyaçları karşılama bakımından ilin ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır. Yöre halkı, uzun kış mevsiminde kendisini soğuk havayave yoğun kar yağışına karşı koruyabilmek için yünden çeşitli ürünler üretir. Bunlar arasında “yün çoraplar” önemli bir yer tutmaktadır.

There are many specialties of Hakkari and its surroundings that can be drawn attraction to; however, the geostrategic position of this province and the social life and culture of the people it hosts are the most noticeable issues. The geography of Hakkâri, which has a high altitude, has many plateaus where a great deal of endemic plants grow. Even in summer, snow is not missing on the high peaks. Watching the colorful vegetation in broad plateaus, stretch out on the foot of the hills covered with snow and the sheep grazing on them, highly charmspeople and brings tranquility. Sheep breeding, which is the main living resource of the people of Hakkâri, (in meat, milk and wool) makes important contributions to the economy of the province in terms of meeting different needs. The local people produce various products from the wool to protect themselves against cold weather and heavy snowfall during the long winter season. Among these, “woolen socks”
have an important place.

İÇİNDEKİLER                     
1. GİRİŞ ......................................... 11
2. YÜN ÇORAPLARIN SANAT
VE TOPLUMSAL KÜLTÜRLE
İLİŞKİSİ .......................................... 16
3. KONUNUN NİTELİĞİ VE
ÖNEMİ .......................................... 20
4. ARAŞTIRMA VE KAYNAKLAR ........ 22
5. METOD VE DÜZEN ........................... 25
6. YÜN ÇORAPLAR .............................. 26
6.1 Yün Çorabın Tanımı .................. 26
6.2 Yün Çorabın Tarihçesi ............. 26
6.3 Yün Çorapta Malzeme ............... 27
6.3.1 Yapağı .............................. 27
6.3.2 Yün Tarağı ........................ 27
6.3.3 Teşi ................................... 28
6.3.4 Çorap Şişleri .................... 30
6.3.5 Çorap Kalıbı .................... 30
7. YÜN ÇORAP ÇEŞİTLERİ ................. 32
7.1 Çocuk Yün Çorapları................. 32
7.1.1 Biçim ................................32
7.1.2 Renk ve Desen ................ 34
7.2 Kadın Yün Çorapları.................. 34
7.2.1 Biçim ................................ 34
7.2.2 Renk ve Desen ................ 34
7.3 Erkek Yün Çorapları .................. 36
7.3.1 Biçim ................................ 36
7.3.2 Renk ve Desen ................ 36
8. YÜN ÇORAPLARIN ÖZELLİKLERİ .. 40
8.1 Hakkâri Yün Çoraplarının
Özellikleri ................................... 40
8.1.1 İplik ................................... 42
8.1.2 Konç .................................42
8.1.3 Burun ............................... 43
8.1.4 Topuk ............................... 43
8.1.5 Teknik ............................... 43

9. KATALOG (1-30): .............................. 44
10. HAKKÂRİ YÜN ÇORAPLARI
ÜZERİNDEKİ MOTİFLERİN
MİTOLOJİ / ETNOGRAFİ AÇISINDAN
DEĞERLENDİRMESİ ...................... 104
10.1 İbrik Motifi.............................. 104
10.2 Küpe Motifi ............................ 105
10.3 Saç-bağı Motifi ...................... 106
10.4 Gerdanlık Motifi..................... 107
10.5 Tarak Motifi ............................ 108
10.6 Bukağı Motifi ......................... 109
10.7 Eli Belinde Motifi ................... 109
10.8 Koç-Boynuzu Motifi .............. 109
10.9 Sevgi ve Ahenk Motifi ........... 110
10.10 Yıldız Motifi ...........................111
10.11 Kelebek Motifi...................... 112
10.12 Hayat Ağacı Motifi ............... 113
10.13 Su-yolu Motifi ...................... 114
10.14 Bereket Motifi ...................... 115
10.15 Pıtrak Motifi ......................... 115
10.16 El Motifi ................................ 116
10.17 Nazar Motifi ......................... 117
10.18 Çengel Motifi ...................... 118
10.19 Yılan Motifi ........................... 119
10.20 İm (Aile İşareti) ................... 121
10.21 Akrep Motifi ........................ 122
10.22 Kurt Ağzı Motifi .................. 123
10.23 Kuş Motifi ............................ 124
11. ANADOLU’NUN DİĞER
YÖRELERİNDEKİ YÜN
ÇORAPLAR ...................................... 16
12. KARŞILAŞTIRMA ve
DEĞERLENDİRME ........................ 131
13. KAYNAKÇA..................................... 147
14. SÖZLÜK ........................................ 150
15. HAKKARİ YÜN ÇORAPLARININ
FARKLI VERSİYONLARI ................ 153

English

CONTENTS
1. INTRODUCTION ...............................11
2. THE RELATION OF WOOLEN
SOCKS WITH ART AND SOCIAL
CULTURE .......................................... 16
3. THE NATURE AND IMPORTANCE
OF THE ISSUE .................................. 20
4. RESEARCHES AND RESOURCES . 22
5. METHOD AND ORDER..................... 25
6. WOOLEN SOCKS ............................. 26
6.1 Definition of the Woolen
Socks .........................................26
6.2 The Trace of the Woolen
Socks ........................................26
6.3 Materials of Woolen Socks....... 27
6.3.1 Fleece ............................... 27
6.3.2 Wool Card ........................ 27
6.3.3 Spindle ............................. 28
6.3.4 Sock Needles ...................30
6.3.5 Sock Mold ....................... 30
7. TYPES OF WOOLEN SOCKS .......... 32
7.1 Child Woolen Socks.................. 32
7.1.1 Style .................................32
7.1.2 Color and Pattern ............ 34
7.2 Woman Woolen Socks .............. 34
7.2.1 Style ................................. 34
7.2.2 Color and Pattern ............ 34
7.3 Man Woolen Socks ................... 36
7.3.1 Style ................................. 36
7.3.2 Color and Pattern ............ 36
8. THE FEATURES OF WOOLEN
SOCKS ..........................................40
8.1 The Features of Hakkari
Woolen Socks............................ 40
8.1.1 Yarn ..................................42
8.1.2 Leg ....................................42
8.1.3 Toe .................................... 43
8.1.4 Heel .................................. 43
8.1.5 Technique ........................ 43

9. CATALOGUE (1-30): ......................... 44
10. HANDLING THE MOTIFS ON THE
WOOLEN SOCKS OF HAKKARI
IN TERMS OF MYTHOLOGY /
ETHNOGRAPHY ............................. 104
10.1 Ewer Motif.............................. 104
10.2 Earring Motif.......................... 105
10.3 Hair-band Motif ..................... 106
10.4 Necklace Motif....................... 107
10.5 Comb Motif ............................ 108
10.6 Fetter Motif ............................ 109
10.7 Hands on Hips Motif ............. 109
10.8 Ram-horn Motif ..................... 109
10.9 Love and Unison Motif ..........110
10.10 Star Motif ..............................111
10.11 Butterfly Motif .......................112
10.12 Life Tree Motif ......................113
10.13 Waterway Motif ....................114
10.14 Fertility Motif ........................115
10.15 Burdock Plant Motif .............115
10.16 Hand Motif ............................116
10.17 Evil Eye Motif .......................117
10.18 Hook Motif ...........................118
10.19 Snake Motif...........................119
10.20 Symbol (Family mark) ........ 121
10.21 Scorpion Motif .................... 122
10.22 Wolf Mouth Motif ................ 123
10.23 Bird Motif ............................. 124
11. WOOLEN SOCKS OF OTHER
PARTS OF ANATOLIA ...................... 16
12. COMPARISON and
EVALUATION ................................. 131
13. BIBLIOGRAPHY ............................. 147
14. DICTIONARY .................................. 150
15. WOOLEN SOCKS OF HAKKARI
WITH DIFFERENT VERSIONS ....... 153

Ürünün ağırlığı: 0,468 gram