Büyük Şölen. Eski Anadolu'nun 3500 Yıllık Yemek ve İçkileri
Büyük Şölen
Üzerinde oturduğumuz, değerini bilmediğimiz, bugünlerde çöl, beton yığınları ve zehir deposu halinde getirilen
bu topraklarda günümüzden altmış bin veya beş bin sene önce yaşamış insanların ne yiyip ne içtiklerini,
nasıl hazırladıklarını ve yediklerini elbette herkes merak eder. Müze vitrinlerini tıka basa dolduran, işlevlerini
belirlemede zorlandığımız binlerce kap kaçağın içleri bir zamanlar olmadık gıda maddeleriyle tıka basa doluydu.
Ama neyle? Zaman ve tarihin silmediği o siyah isli tencerelerde, güveçlerde, tavalarda neler ve nasıl pişiriliyordu,
nasıl yeniyordu, neler içiliyordu, kim merak etmez? Çekirgeler,fareler,hayvan kulakları,domuz vulvuları,inek ve
domuz memeleri,kurbağa,yılan,kertenkele,lavra,böccek,solucan ve en önemlisi bizzat insanın eti yeniyor muydu?
Kim bilir,öğreneceğiz. Devasa temelleri bile insana huşu veren binalarda kalabalık saray erkanı, kışlarlada askerler,
tapınaklarda hazır yemeyi bekleyen rahipler için kocaman kazanlarda yemekler pişiriliyor,sofralar kuruluyor,yeniliyor,
olmadık içkiler içiliyor,Anadolu'nun her yanından gelmiş müzisyenlerin eşliğinde şarkılar söyleniyor,enstrümanlar çalınıyor,
dans ediliyor yarışlar düzenleniyor,akrobatik gösteriler sunuluyordu. Tüm bunlar bugün kimsenin beğenmediği ve ummadığı
Orta Anadolu steplerinde oluyordu. Yemek içmek çoğu kez mide şişirmekten de öte sosyal bir olaydı. Ne kadar yazık; o güzel
menülerin kokusu burnumuza geliyormuş gibi olsa da bir türlü tadına bakamıyoruz; melodileri duyuyormuş gibi olsak da çoşarak
kalkıp dans edemiyoruz! İyice semirmiş, sağlıklı, etli butluü, her yıl Anadolu'nun dört bucağında insan avına çıkan,
tutsakları sürüler halinde Hatti'ye taşıyan, 35 tona kadar varan taş blokları kesip taşıyacak, heykeller yapacak, kiklopik
duvarlar örecek kadar güçlü insanlar kimlerdi, neyle besleniyorlardı, merak etmemek için sağır ve duygusuz olmak gerekir!
Hititler ve eski Anadolu'da mutfak,beslenme, tarım ve hayvancılık konularında yazılmış ilk bilimsel araştırma olma niteliği
taşıyan bu kitap yazarının arkeoloji,filoloji,tarih ve etnolojiyi de kapsayan yıllardan beri sürdürdüğü çok yölü
araştırmalarının direk ürünlerinden birisidir. Anadolu'da 3500 sene önce ilk kez yazılı tarihi başlatan Hititlerden
günümüze kalabilmiş çok sayıda metinlerde günlük yaşamdan kültüre,din,tarih,coğrafya,falcılık,büyücülük yanında
elbette insanın en temel gereksinimi beslenmeyle ilgili değerli bilgiler de saklıdır. Ne var ki bu eşsiz kayıtlar
bir yemek kitabı şeklinde değil; çok dağınık, envayi çeşit metin türleri içine serpiştirilmiş şekilde karşımıza çıkar ve
beceriyi gerektirir. Azimle sürdürülen çalışmalar sonucunda bazı yemek türlerinin nasıl yapıldığını açıklanabilmiş,
hatta bazıları modern mutfaklara sokulacak kadar kurgulanmış ve yakına getirilmiştir.
Her ne kadar perifleride kalsa da Anadolu,Eski Mısır ve Sümer-Babil'den sonra dünyanın en eski mutafağına sahiptir.
Yemek tarifleri Çin ve Hint yemeklerinden eskidir. Grek ve Roma mutfaklarıyla karşılaştırıldığında daha şanslı olduğu
görülür,çünkü kaynaklarla oynanmamış içersine sonradan anakronik,yalan yanlış uydurmalar sokulamamıştır.
İçindekiler
Önsöz ..............................................................................................................7
Giriş...............................................................................................................13
Eski Anadolu ve Hitit Mutfağının da Sahtesini Yaptılar ...............................32
Çevre ve Tabii Kaynaklar .............................................................................46
Anadolu’nun Tarım ve Hayvancılık Açısından Zenginliği ve Romalılar
Devrindeki İbret Verici Durum .....................................................................78
Paraziter Yaşam Tarzı Avcılık ve Devşiriciliği Bır akıp
Yerleşik Hayata Geçiş ..................................................................................86
Prehistorik Dönemde Gıda Maddesi Üretimi ve Beslenme ..........................92
Büyük Devrim Buğday Üretimine Geçiş ......................................................95
Eski Asur Ticaret Kolonileri Çağında Anadolu’da Tarım, Hayvancılık ve
Be slenme .......................................................................................................98
Gıda Üretimi, Beslenme ve Hitit Metinleri .................................................100
Yeme İçme Alışkanlıklarına Kaynak Olarak Bayram Tasvirleri ve Büyü
Metinleri ......................................................................................................104
Beslenme ve Sağlıkla Olan İlişkisi .............................................................170
Arazi Mülkiyeti ve Çiftçiler ........................................................................174
Tarımla Uğraşının Zor da Olsa En Zevkli Evresi, Hasat Etme ...................192
Bir Deneme: Un Değirmenleri ve ‘Kır Saçlı’ Değirmenciler ....................199
Tahıl, Erzak ve Gıda Maddesi Siloları, Beslenme ve
Travma Yaratan Kıtlık Yılları......................................................................207
4
İçindekiler
Hititlerde Tarım ve Hayvancılığın Önemi ..................................................221
Hititlerce Pek Önemsenmeyen Bir Uğraşı: Avcılık ....................................227
Köpek Adam ve Diğer Hayvan Maskeli İnsanlar Kimdi? ..........................240
Balıkçılık .....................................................................................................241
Betimleme S anatına Göre Avlanma Yöntemleri ........................................243
Avcılığın Ekonomik Boyutu .......................................................................246
Masal ve Efsanelerde Avcılık ve Atıcılık ....................................................247
Kešši M asalı ................................................................................................248
Güneş Tanrısı, İnek ve Çocuğu Olmayan Balıkçı .......................................249
Ok Atma Şampiyonu Gurparanzah .............................................................251
Geç Hititler Döneminde Avcılık .................................................................252
Av Hayvanları ve Evcil Hayvanlar .............................................................256
Metinlere ve Arkeozoolojik Verilere Göre Hayvan Çeşitleri ......................259
Eti Yenen ve Yenmeyen (Tabu) Hayvanlar .................................................260
Kaplar, Yemek Takımları ve Mutfak Aletleri ..............................................270
Hayvan Kesme Usul ve Şekilleri ................................................................277
Kesilen Hayvanların Yenilen ve Yenilmeyen Uzuvları ...............................280
Etler Nasıl Yemek Haline Getiriliyordu? Kaynaklar ve
Mezopotamya Mutfağındaki Durum Nedir? ...............................................282
Yemek Pişirmekle İlgili Terminoloji ...........................................................290
Yemek Çeşitleri ...........................................................................................291
a) Kuş ve Et Yemekleri ..........................................................................291
b) Diğer Yemek Türleri: Ekmek, Çorba, Hamur İşi ve Sebzeli
Yemekler ...........................................................................................306
c) Hitit Mutfağından Örnekler: Kolayca Sınayabileceğiniz Basit
Yemek Tarifl eri ..................................................................................322
Arıcılık ve Bal .............................................................................................328
5
İçindekiler
Bira Üretimi ve Tüketimi ve Diğer Anadolu İçkileri ..................................329
Şarap ve Şarap Üretimi ...............................................................................339
Meyve Suları Biliniyor muydu? ..................................................................346
Tuz ve Kullanımı ........................................................................................347
Mutfakla İlgili Yapılar .................................................................................352
Bulaşıkçılardan Söz Edilmeyen Mutfak Personeli .....................................356
Yemek Öğünleri, Resmî Yemekler ve Büyük Ziyafetler.............................363
Beslenme, Şifalı Otlar ve İlaç Üretimi ........................................................367
Lokanta ve Meyhaneler ...............................................................................369
Beslenme, İnsan Bünyesi ve Demografi ye Etkileri ....................................371
Sonuç...........................................................................................................375
Kısaltmaların Listesi ...................................................................................377
Dizin ............................................................................................................379
a) Şahıs, Tanrı ve Yer İsimleri (modern ve eski) ....................................379
b) Diller (Sümerce, Mısırca, Akadca, Hititçe, Hurrice, Urartuca, Hattice,
Luvice, Grekçe, Latince, İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca,
Osmanlıca, Arapça, Ermenice, Farsça, Amharik ( Etiyopyaca) .........395
c) Yemek İsimleri, Konular, Kavramlar, Kavimler ................................406
Ürünün ağırlığı: 1.028 gram - 1 kilo 28 gram
- Açıklama
Büyük Şölen
Üzerinde oturduğumuz, değerini bilmediğimiz, bugünlerde çöl, beton yığınları ve zehir deposu halinde getirilen
bu topraklarda günümüzden altmış bin veya beş bin sene önce yaşamış insanların ne yiyip ne içtiklerini,
nasıl hazırladıklarını ve yediklerini elbette herkes merak eder. Müze vitrinlerini tıka basa dolduran, işlevlerini
belirlemede zorlandığımız binlerce kap kaçağın içleri bir zamanlar olmadık gıda maddeleriyle tıka basa doluydu.
Ama neyle? Zaman ve tarihin silmediği o siyah isli tencerelerde, güveçlerde, tavalarda neler ve nasıl pişiriliyordu,
nasıl yeniyordu, neler içiliyordu, kim merak etmez? Çekirgeler,fareler,hayvan kulakları,domuz vulvuları,inek ve
domuz memeleri,kurbağa,yılan,kertenkele,lavra,böccek,solucan ve en önemlisi bizzat insanın eti yeniyor muydu?
Kim bilir,öğreneceğiz. Devasa temelleri bile insana huşu veren binalarda kalabalık saray erkanı, kışlarlada askerler,
tapınaklarda hazır yemeyi bekleyen rahipler için kocaman kazanlarda yemekler pişiriliyor,sofralar kuruluyor,yeniliyor,
olmadık içkiler içiliyor,Anadolu'nun her yanından gelmiş müzisyenlerin eşliğinde şarkılar söyleniyor,enstrümanlar çalınıyor,
dans ediliyor yarışlar düzenleniyor,akrobatik gösteriler sunuluyordu. Tüm bunlar bugün kimsenin beğenmediği ve ummadığı
Orta Anadolu steplerinde oluyordu. Yemek içmek çoğu kez mide şişirmekten de öte sosyal bir olaydı. Ne kadar yazık; o güzel
menülerin kokusu burnumuza geliyormuş gibi olsa da bir türlü tadına bakamıyoruz; melodileri duyuyormuş gibi olsak da çoşarak
kalkıp dans edemiyoruz! İyice semirmiş, sağlıklı, etli butluü, her yıl Anadolu'nun dört bucağında insan avına çıkan,
tutsakları sürüler halinde Hatti'ye taşıyan, 35 tona kadar varan taş blokları kesip taşıyacak, heykeller yapacak, kiklopik
duvarlar örecek kadar güçlü insanlar kimlerdi, neyle besleniyorlardı, merak etmemek için sağır ve duygusuz olmak gerekir!Hititler ve eski Anadolu'da mutfak,beslenme, tarım ve hayvancılık konularında yazılmış ilk bilimsel araştırma olma niteliği
taşıyan bu kitap yazarının arkeoloji,filoloji,tarih ve etnolojiyi de kapsayan yıllardan beri sürdürdüğü çok yölü
araştırmalarının direk ürünlerinden birisidir. Anadolu'da 3500 sene önce ilk kez yazılı tarihi başlatan Hititlerden
günümüze kalabilmiş çok sayıda metinlerde günlük yaşamdan kültüre,din,tarih,coğrafya,falcılık,büyücülük yanında
elbette insanın en temel gereksinimi beslenmeyle ilgili değerli bilgiler de saklıdır. Ne var ki bu eşsiz kayıtlar
bir yemek kitabı şeklinde değil; çok dağınık, envayi çeşit metin türleri içine serpiştirilmiş şekilde karşımıza çıkar ve
beceriyi gerektirir. Azimle sürdürülen çalışmalar sonucunda bazı yemek türlerinin nasıl yapıldığını açıklanabilmiş,
hatta bazıları modern mutfaklara sokulacak kadar kurgulanmış ve yakına getirilmiştir.Her ne kadar perifleride kalsa da Anadolu,Eski Mısır ve Sümer-Babil'den sonra dünyanın en eski mutafağına sahiptir.
Yemek tarifleri Çin ve Hint yemeklerinden eskidir. Grek ve Roma mutfaklarıyla karşılaştırıldığında daha şanslı olduğu
görülür,çünkü kaynaklarla oynanmamış içersine sonradan anakronik,yalan yanlış uydurmalar sokulamamıştır.İçindekiler
Önsöz ..............................................................................................................7
Giriş...............................................................................................................13
Eski Anadolu ve Hitit Mutfağının da Sahtesini Yaptılar ...............................32
Çevre ve Tabii Kaynaklar .............................................................................46
Anadolu’nun Tarım ve Hayvancılık Açısından Zenginliği ve Romalılar
Devrindeki İbret Verici Durum .....................................................................78
Paraziter Yaşam Tarzı Avcılık ve Devşiriciliği Bır akıp
Yerleşik Hayata Geçiş ..................................................................................86
Prehistorik Dönemde Gıda Maddesi Üretimi ve Beslenme ..........................92
Büyük Devrim Buğday Üretimine Geçiş ......................................................95
Eski Asur Ticaret Kolonileri Çağında Anadolu’da Tarım, Hayvancılık ve
Be slenme .......................................................................................................98
Gıda Üretimi, Beslenme ve Hitit Metinleri .................................................100
Yeme İçme Alışkanlıklarına Kaynak Olarak Bayram Tasvirleri ve Büyü
Metinleri ......................................................................................................104
Beslenme ve Sağlıkla Olan İlişkisi .............................................................170
Arazi Mülkiyeti ve Çiftçiler ........................................................................174
Tarımla Uğraşının Zor da Olsa En Zevkli Evresi, Hasat Etme ...................192
Bir Deneme: Un Değirmenleri ve ‘Kır Saçlı’ Değirmenciler ....................199
Tahıl, Erzak ve Gıda Maddesi Siloları, Beslenme ve
Travma Yaratan Kıtlık Yılları......................................................................207
4
İçindekiler
Hititlerde Tarım ve Hayvancılığın Önemi ..................................................221
Hititlerce Pek Önemsenmeyen Bir Uğraşı: Avcılık ....................................227
Köpek Adam ve Diğer Hayvan Maskeli İnsanlar Kimdi? ..........................240
Balıkçılık .....................................................................................................241
Betimleme S anatına Göre Avlanma Yöntemleri ........................................243
Avcılığın Ekonomik Boyutu .......................................................................246
Masal ve Efsanelerde Avcılık ve Atıcılık ....................................................247
Kešši M asalı ................................................................................................248
Güneş Tanrısı, İnek ve Çocuğu Olmayan Balıkçı .......................................249
Ok Atma Şampiyonu Gurparanzah .............................................................251
Geç Hititler Döneminde Avcılık .................................................................252
Av Hayvanları ve Evcil Hayvanlar .............................................................256
Metinlere ve Arkeozoolojik Verilere Göre Hayvan Çeşitleri ......................259
Eti Yenen ve Yenmeyen (Tabu) Hayvanlar .................................................260
Kaplar, Yemek Takımları ve Mutfak Aletleri ..............................................270
Hayvan Kesme Usul ve Şekilleri ................................................................277
Kesilen Hayvanların Yenilen ve Yenilmeyen Uzuvları ...............................280
Etler Nasıl Yemek Haline Getiriliyordu? Kaynaklar ve
Mezopotamya Mutfağındaki Durum Nedir? ...............................................282
Yemek Pişirmekle İlgili Terminoloji ...........................................................290
Yemek Çeşitleri ...........................................................................................291
a) Kuş ve Et Yemekleri ..........................................................................291
b) Diğer Yemek Türleri: Ekmek, Çorba, Hamur İşi ve Sebzeli
Yemekler ...........................................................................................306
c) Hitit Mutfağından Örnekler: Kolayca Sınayabileceğiniz Basit
Yemek Tarifl eri ..................................................................................322
Arıcılık ve Bal .............................................................................................328
5
İçindekiler
Bira Üretimi ve Tüketimi ve Diğer Anadolu İçkileri ..................................329
Şarap ve Şarap Üretimi ...............................................................................339
Meyve Suları Biliniyor muydu? ..................................................................346
Tuz ve Kullanımı ........................................................................................347
Mutfakla İlgili Yapılar .................................................................................352
Bulaşıkçılardan Söz Edilmeyen Mutfak Personeli .....................................356
Yemek Öğünleri, Resmî Yemekler ve Büyük Ziyafetler.............................363
Beslenme, Şifalı Otlar ve İlaç Üretimi ........................................................367
Lokanta ve Meyhaneler ...............................................................................369
Beslenme, İnsan Bünyesi ve Demografi ye Etkileri ....................................371
Sonuç...........................................................................................................375
Kısaltmaların Listesi ...................................................................................377
Dizin ............................................................................................................379
a) Şahıs, Tanrı ve Yer İsimleri (modern ve eski) ....................................379
b) Diller (Sümerce, Mısırca, Akadca, Hititçe, Hurrice, Urartuca, Hattice,
Luvice, Grekçe, Latince, İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca,
Osmanlıca, Arapça, Ermenice, Farsça, Amharik ( Etiyopyaca) .........395
c) Yemek İsimleri, Konular, Kavramlar, Kavimler ................................406Ürünün ağırlığı: 1.028 gram - 1 kilo 28 gram
Stok Kodu:9786059636698Boyut:16.5*24.5Sayfa Sayısı:448Basım Yeri:AnkaraBaskı:1Basım Tarihi:2019Kapak Türü:karton kaplıKağıt Türü:kuse115 grDili:Türkçe
- Taksit Seçenekleri
- Axess KartlarTaksit SayısıTaksit tutarıGenel ToplamTek Çekim269,50269,502140,14280,28395,22285,67648,51291,06932,94296,45Finansbank KartlarıTaksit SayısıTaksit tutarıGenel ToplamTek Çekim269,50269,502140,14280,28395,22285,67648,51291,06932,94296,45Bonus KartlarTaksit SayısıTaksit tutarıGenel ToplamTek Çekim269,50269,502140,14280,28395,22285,67648,51291,06932,94296,45Paraf KartlarTaksit SayısıTaksit tutarıGenel ToplamTek Çekim269,50269,502140,14280,28395,22285,67648,51291,06932,94296,45Maximum KartlarTaksit SayısıTaksit tutarıGenel ToplamTek Çekim269,50269,502140,14280,28395,22285,67648,51291,06932,94296,45World KartlarTaksit SayısıTaksit tutarıGenel ToplamTek Çekim269,50269,502140,14280,28395,22285,67648,51291,06932,94296,45Diğer KartlarTaksit SayısıTaksit tutarıGenel ToplamTek Çekim269,50269,502--3--6--9--
- Yorumlar
- Yorum yazBu kitabı henüz kimse eleştirmemiş.